Autoloos

Het was 15 september weer autovrije zondag in de Leidse binnenstad. Sommigen vinden dit maar symbolische onzin. Ik vind dat niet. Het is goed om één dag in het jaar te ervaren hoe het ook kan: naar de stad op de fiets of met het openbaar vervoer. Ik vroeg mij af hoe dat over 25 jaar zou zijn. Zouden we dan nog steeds een autovrije zondag nodig hebben? Misschien niet.

Lange tijd was de auto een belangrijk symbool van welvaart, vrijheid en status. Maar de betekenis van de auto in de hedendaagse maatschappij is aan het veranderen. Langzaam beginnen we te beseffen dat de auto vooral ook veel negatieve kanten heeft.

Natuurlijk allereerst voor het milieu. Gelukkig worden auto’s steeds milieuvriendelijker. Het zal niet zo heel lang meer duren of alle auto’s rijden elektrisch of gebruiken een andere vorm van duurzame brandstof. Dat is natuurlijk mooi.

Maar de auto is ook een duur en weinig efficiënt vervoermiddel. Hij staat bij veel mensen het grootste gedeelte van de dag stil. Ondertussen lopen de kosten voor wegenbelasting, verzekering, afschrijving en parkeervergunning gewoon door. Dat is zonde van het geld. Het is dan ook logisch dat in de toekomst steeds vaker auto’s gedeeld of gehuurd gaan worden. Je betaalt niet meer voor het bezit, maar voor het gebruik.

In veel gevallen is de auto al lang niet meer het snelste vervoermiddel. Het openbaar vervoer wordt, ook in Leiden, steeds efficiënter en comfortabeler. De opkomst van de elektrische fiets draagt bij aan snel en gezond woon-werkverkeer over steeds grotere afstanden.

De auto legt een enorm beslag op de schaarse ruimte in onze steden. Vooral het parkeren is een probleem. Het straatbeeld wordt vaak gedomineerd door geparkeerde auto’s. Nieuwbouwprojecten moeten gelukkig tegenwoordig het parkeren op eigen terrein oplossen. Dit brengt wel weer nieuwe problemen met zich mee. Het bouwen van parkeervoorzieningen is duur en levert niets op. Veel projecten komen daardoor niet van de grond.

Ik heb een idee voor de ontwikkeling van het braakliggende Wernink-terrein, het gebied tussen de Rijn, het spoor naar Den Haag en de Dr Lelylaan. Dit is over 25 jaar de eerste autovrije wijk van Leiden. In de rest van de stad is dan overal betaald parkeren ingevoerd. Dat maakt het mogelijk om een wijk te bouwen zonder parkeervoorzieningen. Bewoners van de Wernink-wijk krijgen geen parkeervergunning.

Maar ze krijgen er heel veel voor terug. Het een verademing om te wonen in een wijk zonder auto’s. Kinderen spelen zonder gevaar voor eigen leven buiten. Het is een mooie wijk, de openbare ruimte is fantastisch, met vooral veel groen. Aan de rand van de wijk staan de deelauto’s en in de Rijn liggen deelboten. Het Wernink-terrein is over 25 jaar de wijk waar elke Leidenaar wel zou willen wonen. Dan maar geen auto.

Bijdrage door Walter van Peijpe  [eerder verschenen op Leidsch.nu]