Tagarchief: RAP

Wie wint de Leidse Architectuurprijs 2013?

130524-f Poster dag van de Architectuur

Hierboven [klik voor een vergroting] staan de twaalf genomineerden voor de Leidse Architectuurprijs 2013, georganiseerd door de gemeente Leiden en het RAP.  In 2011 werd de prijs voor het eerst uitgereikt. Winnaar werd toen de [overigens prachtige] renovatie van de Sterrewacht door het Leidse architectenburo Veldman, Rietbroek, Smit. Ik vond dat een gemiste kans. Ik vind dat de prijs moet gaan naar een nieuw gebouw om zo goede en eigentijdse architectuur in Leiden te stimuleren.

Het zal dit jaar geen gemakkelijke keuze worden. Het zijn alle twaalf zorgvuldig ontworpen maar erg verschillende projecten: woningbouw, studentenhuisvesting, utiliteitsbouw, multifunctionele gebouwen en woonhuizen. Het maakt mij niet zoveel uit wie er wint. Ik ben vooral blij dat er in twee jaar tijd twaalf goede nieuwe gebouwen in Leiden zijn bijgekomen. Deze gebouwen van nu zijn de monumenten van de toekomst.

Er is dit jaar een jury- en een publieksprijs. Vanaf 5 juni kunnen inwoners van Leiden en omgeving stemmen op één van de twaalf gebouwen op www.leidschdagblad.nl. Op 22 juni, de landelijke Dag van de Architectuur, om 17.00 uur maakt wethouder Pieter van Woensel de winnaars bekend in het RAP Architectuurcentrum aan de Nieuwstraat 33 in Leiden.

Wie wint de Leidse Architectuurprijs 2013?

130524-f Poster dag van de Architectuur

Hierboven [klik voor een vergroting] staan de twaalf genomineerden voor de Leidse Architectuurprijs 2013, georganiseerd door de gemeente Leiden en het RAP.  In 2011 werd de prijs voor het eerst uitgereikt. Winnaar werd toen de [overigens prachtige] renovatie van de Sterrewacht door het Leidse architectenburo Veldman, Rietbroek, Smit. Ik vond dat een gemiste kans. Ik vind dat de prijs moet gaan naar een nieuw gebouw om zo goede en eigentijdse architectuur in Leiden te stimuleren.

Het zal dit jaar geen gemakkelijke keuze worden. Het zijn alle twaalf zorgvuldig ontworpen maar erg verschillende projecten: woningbouw, studentenhuisvesting, utiliteitsbouw, multifunctionele gebouwen en woonhuizen. Het maakt mij niet zoveel uit wie er wint. Ik ben vooral blij dat er in twee jaar tijd twaalf goede nieuwe gebouwen in Leiden zijn bijgekomen. Deze gebouwen van nu zijn de monumenten van de toekomst.

Er is dit jaar een jury- en een publieksprijs. Vanaf 5 juni kunnen inwoners van Leiden en omgeving stemmen op één van de twaalf gebouwen op www.leidschdagblad.nl. Op 22 juni, de landelijke Dag van de Architectuur, om 17.00 uur maakt wethouder Pieter van Woensel de winnaars bekend in het RAP Architectuurcentrum aan de Nieuwstraat 33 in Leiden.

Teleurgesteld: de prijsvraag Lammermarkt Leiden

Collage Walter van Peijpe, geen inzending. Klik voor vergroting

 

Vorig jaar organiseerde het RAP Architectuurcentrum samen met Stadslab en BNA Kring Rijnland een ideeënprijsvraag voor het Lammermarktgebied in Leiden om de gemeente te voeden met vruchtbare ideeën voor dit gebied. Een goed idee, want dat er iets moet gebeuren aan deze zielloze plek is duidelijk. Vrijdag 14 januari 2011 werden de winnaars bekendgemaakt. Ik had veel verwachtingen van deze prijsvraag. Helaas ben ik wat teleurgesteld over het resultaat.

Niet eens zozeer over de kwaliteit van de inzendingen. Uit vrijwel alle plannen blijkt dat de ontwerpers veel energie en creativiteit hebben gestoken in hun ontwerp. Op de tentoonstelling in het RAP zijn prachtige tekeningen, originele vondsten, gelikte collages en andere verrassingen te zien. Geen van de plannen zal 1 op 1 worden uitgevoerd maar daar was de prijsvraag ook niet voor bedoeld. Ik denk wel dat er genoeg ideeën uit alle gezamenlijke inzendingen zijn te halen, die gebruikt kunnen worden voor de herinrichting van het gebied. De gemeente zal in februari 2011 starten met een projectgroep Lammermarkt om tot uitvoerbare plannen te komen. De tentoonstelling geeft inspiratie genoeg. Dat is de winst van deze prijsvraag.

Ik ben teleurgesteld over de uitwerking en jurering van de prijsvraag. Bij een prijsvraag hoort meestal een winnaar. Maar juist bij deze prijsvraag was dat wat mij betreft niet nodig geweest. Het winnende ontwerp [illustraties] van Atelier Pro, is een goed plan en het meest professionele van alle inzendingen. Alleen, daar ging het hier niet om. Het ging om de verzameling van vruchtbare ideeën. Ik vind dat in de jurering hier volledig aan voorbij is gegaan. Het juryrapport is vrijwel uitsluitend negatief van toon. Bij de algemene indrukken van de inzendingen wordt opgesomd wat de jury allemaal niet goed vond. Nergens wordt ook maar ook maar één positief aspect genoemd. Deze negativiteit zet zich door in de beoordeling van de afzonderlijke plannen. De eerste zin hiervan is meestal nog wel aardig maar de kritiek overheerst. Jammer, de plannen verdienen een veel positievere en op het doel van de prijsvraag gerichte beoordeling.

Ik ben teleurgesteld over de visie waarmee de jury, bestaande uit Max van Aerschot, Jaap van der Bout en  Lodewijk Baljon, de plannen beoordeeld heeft. Er zijn veel verschillende stromingen in de hedendaagse architectuur en stedenbouw. Traditioneel, visionair en alles wat daar tussenin zit. Een ontwerpopgave als deze kan je dus ook op veel manieren beoordelen. De beoordeling van de jury vind ik nogal traditioneel. Het gaat over de ‘genius loci’,’onlogische waterwegen’, ‘landschappelijke en stedenbouwkundige vorm’ en ‘ontwerpen met brug op de kop van het bolwerk’ zijn zelfs zonder meer afgevallen. Je kan ook anders naar de plannen kijken, vooral als het een ideeënprijsvraag is: ‘oud versus nieuw’, ‘nieuwe stedelijke programma’s’, ‘duurzaamheid’, ‘flexibiliteit’, ‘kwaliteit openbare ruimte’, ‘verrassende grondexploitatie’, ‘hoge toeristische waarde’ ‘relatie met cultuur’ zijn net zo goed legitieme criteria waarop de plannen beoordeeld kunnen worden. Het is jammer dat de jury dat in mindere mate heeft gedaan. In de beoordeling van de plannen verraadt de jury te veel haar eigen, arbitraire, visie op de opgave.

 

Wat ik echt teleurstellend vind is het ontbreken van een interessante eindanalyse door de jury. Wat heeft deze prijsvraag ons aan nieuwe inzichten opgeleverd? Welke kansen ziet de vakjury? Wat zijn de bijzondere resultaten waarmee de werkgroep van de gemeente aan de slag kan? Natuurlijk, de werkgroep zal alle plannen nog verder gaan bestuderen en verwerken in de verdere planvorming. Het publiek mist echter een interessante conclusie. Die kan zij ook wel zelf trekken maar helaas is er geen digitale versie van de plannen en geen traditionele catalogus beschikbaar. Het publiek moet het doen met het negatieve rapport van de jury. Dat is jammer. De plannen verdienen meer. Gelukkig is de tentoonstelling nog tot en met 6 maart te zien in het RAP. Er zit veel moois tussen!!! 

P.S:  08-02-2011:  Inmiddels staan de inzendingen ook online

RED HET RAP!!!

red het rapOp 3 november was ik in het Rijnlands Architectuur Centrum [RAP] bij de opening van de tentoonstelling “IK BOUW! IN NIEUW LEYDEN”. Nieuw Leyden is een wijk in aanbouw op het voormalige EWR/slachthuis-terrein in Leiden Noord. De tentoonstelling, gerealiseerd door het RAP, is een visuele evaluatie van dit bijzondere project. Er werd flink gespeecht. Christoffel Klap, directeur van woningcorporatie Portaal Leiden, en zelfs de vader van ‘Nieuw Leyden’ Ron Hillebrand spraken met terechte trots over ‘hun’ nieuwe wijk. Het RAP werd bedankt en geprezen voor de belangrijke bijdrage aan het hele project. Na een speech van burgemeester Henri Lenferink opende hij de tentoonstelling door het doorknippen van een lintje.

Op 10 november, een week na de opening, kreeg ik, via het RAP, een persbericht van de Leidse woningcorporaties. (SLS Wonen, Portaal, Ons Doel, De Sleutels en Ymere). Hierin wordt duidelijk dat de Gemeente Leiden de door het RAP aangevraagde subsidie heeft afgewezen en dat zij niet met het RAP wil praten over alternatieve mogelijkheden. Het pand van het RAP aan de Nieuwstraat, de voormalige ‘Blonk-garage’, staat op de lijst van door de gemeente te verkopen vastgoed.

panorama RAP

De Leidse woningcorporaties vinden het voortbestaan van het RAP voor Leiden van groot belang en willen daarom voor twee jaar een flink bedrag aan het RAP beschikbaar stellen. Als voorwaarde stellen de corporaties wel dat ook de Gemeente meefinanciert. Het college van B&W ziet echter geen mogelijkheden voor structurele financiële ondersteuning. Het gaat om een bedrag van € 67.000. per jaar.

Na het lezen van het persbericht kreeg ik ineens een heel ander gevoel over die opening op 3 november. Was de burgemeester al op de hoogte van de subsidieafwijzing? Als dat zo is dan zal hij die knip eerder ervaren hebben als het doorknippen van een navelstreng dan van een lintje.

Want het RAP heeft een belangrijke culturele functie in Leiden. Al bijna 10 jaar organiseert het RAP, exposities, lezingen, de Dag van de Architectuur kinderworkshops, excursies, prijsvragen en debatten. Inwoners van Leiden worden zo uitgenodigd om kennis te maken met, na te denken over en mee doen aan de stedenbouwkundige en architectonische ontwikkelingen van hun wijk en hun stad. In die tien jaar hebben misschien wel honderden vrijwilligers zich hier enorm voor ingezet. Veel Leidse stedenbouwkundigen, architecten, vormgevers, ontwikkelaars en bouwers zijn betrokken bij het RAP en leveren ook een belangrijke bijdrage: financieel, bestuurlijk of adviserend. De Gemeente heeft veelvuldig dankbaar gebruik gemaakt van de culturele functie en uitstraling van het RAP. De watertoren, de Meelfabriek, de Stijl, discussieavonden over de structuurvisie, hoogbouw, stadskaarten, het Groene Hart, de Kooi, de Welstandnota: het zijn onderwerpen die allemaal in het RAP aandacht gekregen hebben.

In 2000 onderkende de Gemeente wel het belang van het RAP voor de stad en honoreerde de subsidieaanvraag. Toen zat het RAP nog op de Breestraat 70. Nu zit daar, wrang genoeg, het ‘Huis van de Raad’. Ik hoop dat in alle fractiekamers de toekomst van het RAP hoog op de agenda komt te staan. Ik denk dat in alle fractiekamers uitvoerig besproken wordt wat Leiden aan het RAP te danken heeft. Ik weet zeker dat elke, zichzelf respecterende fractie, het met mij eens zal zijn dat het RAP ruimhartig en vol overgave door de Gemeente gesteund moet worden. Ik ga er van uit dat de gemeenteraad volmondig tegen het college van B&W zal zeggen: RED HET RAP!!