Wat betekent een boom voor de stad?

In de Kaiserstraat stonden tot voor kort enorme bomen. Deze Zilveresdoorns duwden met hun wortels echter de bestrating zo ver omhoog dat het hinderlijk werd, maar opnieuw bestraten had weinig zin zolang de bomen daar nog met hun wortels stonden te duwen. Van wortels afzagen zouden de bomen instabiel kunnen worden, dus zat er volgens de gemeente maar een ding op: vervangen voor een soort die minder oppervlakkig wortelt. De bomen werden ter dood veroordeeld voor het hebben van wortels. Dat voelt toch een beetje als een mens veroordelen omdat hij/zij ademt. Was er echt geen andere oplossing? Maar daar wil ik het hier niet over hebben.

Het eerste weekeinde nadat de bomen omgezaagd waren, ging ik met mijn 6-jarige zoon kijken of we konden achterhalen hoe oud de bomen waren geweest. Zelfs bij de meest glad afgezaagde boom was het lastig te zien. Dus gingen we met schuurpapier aan de slag om de zaaggroeven te verwijderen. Dat trok de aandacht van heel wat zaterdagmiddagpassanten. De een na de andere voorbijganger vroeg: “Wat we deden?”, “Waarom de bomen weg moesten, waren ze ziek?”, “Wat voor bomen waren het?”, “Kan je als je klaar bent voor ons op de stronk schrijven hoe oud de boom was?”. Na flink wat schuren en een beetje olie om de jaarringen duidelijker te maken konden we gaan tellen. Hier en daar was het toch niet zo heel duidelijk, maar uiteindelijk kwamen we op 69 jaar uit. Dus ik schreef op de stam “2011 – ca. 69 jaar = ± 1942”. Midden in de tweede wereldoorlog? Nee, ze zijn natuurlijk na de oorlog pas geplant, toen ze al een paar jaar oud waren. Dat is ook niet zo gek, want in de winter van 1944-1945 was het koud en brandstof was zo schaars dat hun voorgangers toen vast opgestookt zijn.

Wat ik bijzonder vind is wat er daarna gebeurde. In de weken daarna verscheen er meer tekst op de boomstronk. De een na de andere Leidenaar schreef er iets bij ter nagedachtenis aan de boom, zoals: “Dag lieve boom”, “Bedankt voor je CO2-opname”, “Voortijdig omgehaald, je leven nooit verhaald” en “Ik zal je missen”. Blijkbaar ben ik niet de enige die dat bijzonder vond, want toen ik er van de week een foto van wilde maken bleek juist bij deze boom de stronk nog iets lager afgezaagd en de schijf met de teksten door iemand meegenomen.

Ik vind het mooi te zien hoezeer de mensen van een stad blijkbaar hun bomen waarderen en niet alleen omdat een boom de stad mooi aankleedt, de wind luwt en de zomerhitte verkoelt, maar ook omdat deze leeft. En als deze dan na bijna zeventig jaar omgezaagd wordt is dat iets om even bij stil te staan.

Bijdrage van Jochem Lesparre